Primaire artrose, dus slijtage door normaal verouderen is eerder zeldzaam. Dit komt door het feit dat de elleboog geen gewichtsdagend gewricht is, in tegenstelling tot de knie en de heup. En ook door het feit dat de elleboog in het dagdagelijkse leven vooral gebruikt wordt binnen zijn normale bewegingsmogelijkheden.
Net als in andere gewrichten gaat slijtage gepaard met het afbrokkelen van het gewrichtskraakbeen waardoor stukjes loskomen en het gewricht kunnen blokkeren en verder beschadigen. Het lichaam probeert het gewricht te stabiliseren door beenderige aanwassen aan te maken die de beweging echter nog verder belemmeren. Ook het kapsel en de ligamenten ondergaan hun veranderingen waardoor de beweging van het gewricht nog verder wordt beperkt. Het niet volledig kunnen strekken of plooien wordt tot op een zekere hoogte makkelijk verdragen.
Klachten
Als het niet kunnen plooien het eten (vork naar de mond) of de persoonlijke hygiëne (bv. haar kammen) niet meer mogelijk maakt wordt dit een probleem. Als de losse stukjes (gewrichtmuizen) het gewricht blokkeren kan dit voor acute pijn, ontsteking van het gewricht en bijkomende slijtage zorgen.
Behandeling
Voor elke vorm van slijtage zijn er enkele therapeutische mogelijkheden, met het doel de pijn te verlichten en de functie van de elleboog te verbeteren. Elk heeft zijn eigen indicaties, en mogelijke voor- en nadelen.
Conservatieve behandeling
Kan bestaan uit inname van antiflogistica (NSAID) of infiltraties van het gewricht met cortisone of hyaluronzuur of PRP.
Operatieve arthrolyse
Wat?
Dit is het losmaken van het gewricht, waarbij het ingekrompen (en vaak vooral verdikt) kapsel wordt weggenomen en alle factoren die de beweging van het gewricht belemmeren (osteofyten, gewrichtsmuizen, ...) zoveel mogelijk worden verwijderd.
Indicatie
De beste indicatie voor een arthrolyse is een verstijving van het ellebooggewricht na een trauma waarbij het gewrichtsoppervlak niet te fel beschadigd is. De revalidatie is langdurig en intensief.
Techniek
1/ Open techniek
Zowel verstijving anterieur als posterieur in de elleboog kunnen via een laterale incisie worden aangepakt. Release van de anterieure elleboog wordt eerst uitgevoerd. De spieren worden dan gedeeltelijk losgemaakt en het interval tussen het anterieure kapsel en de bovenliggende spier wordt vrijgedisseceerd. Vervolgens wordt onder zicht het kapsel uitgesneden van lateraal naar mediaal. Indien osteofyten (beenderige aanwassen) aanwezig worden deze verwijderd. Vervolgens kan ook een gelijkaardige procedure posterieur in het elleboogewricht worden uitgevoerd.
2/ Arthroscopische techniek
De klassieke techniek van een elleboogarthroscopie wordt geappliceerd, waarbij arthroscopisch het anterieure kapsel wordt weggenomen, alsook de eventuele osteofyten. Ook posterieur kan de elleboog worden uitgeruimd. Het voordeel van deze techniek heeft dat er minder wekedelen dienen te worden losgemaakt en beschadigd. Dit zorgt voor een snellere postoperatieve revalidatie en minder kans op nieuw litteken weefsel en weerom verstijving.
Postoperatief
Er volgt gedurende 24 uur een verband met de arm in volledige extensie. Daarna wordt direct opgestart met intensieve kinesitherapie met actieve en passieve mobilisatie (eventueel aan de hand van een continuous passive motion machine (Kinetec)). Een scharnierbrace die kan worden aangedraaid wordt op maat gemaakt. Deze kan zowel overdag als ’s nachts gedragen worden en beoogd een continue passieve stretch van de collageenvezels in de ligamenten en weke weefsels.