Sportletsels

Enkelverstuiking en instabiliteit

Een verstuiking of distorsie van de enkel is een veel voorkomend letsel. Meestal slaat men de voet naar binnen om, waardoor de gewrichtsbanden aan de buitenzijde gekwetst (uitrekken) worden en soms zelfs inscheuren. De voet kan ook naar buiten omgeslagen, maar dit komt veel minder vaak voor.

Aan de buitenzijde van de enkel bevinden zich 3 belangrijke gewrichtsbanden: vooraan ligt  het anterieur talofibulair ligament (rood), dat het vaakst gekwetst wordt. Aan de onderzijde ligt het calcaneofibulair ligament (blauw) en achteraan vinden we het posterieur talofibulair ligament (groen). Dit laatste is zelden gescheurd.

Diagnose

De diagnose van een enkelverstuiking is meestal  eenvoudig. De patiënt is door de voet gezakt en ontwikkelt nadien een pijnlijke zwelling, meestal aan de buitenzijde van de enkel. Bij ernstige distorsies is steunen niet meer mogelijk. Wanneer er uitgesproken zwelling bestaat of steunen niet meer mogelijk is, wordt een radiografie genomen om een breuk van de enkel of van het  middenvoetbeentje van de vijfde straal uit te sluiten.

Bijkomende onderzoeken, zoals echografie of MRI zijn in de akute fase niet zinvol. Voor de eerste behandeling van een enkelverstuiking maakt het geen verschil of de gewrichtsbanden gescheurd zijn of niet. Uiteraard worden deze onderzoeken wel gepland, als er pijn of zwelling blijft bestaan na een normale revalidatie.

Behandeling

De behandeling van een verstuikte  enkel is initieel altijd  niet-operatief. Bij de overgrote meerderheid van de patiënten heelt dit letsel met de juiste behandeling zonder belangrijke restletsels. Dit helings proces duurt ongeveer 6-8 weken.

In de akute fase is het vooral belangrijk om de zwelling te doen afnemen. De voet wordt dus best zoveel mogelijk in hoogstand gelegd met regelmatige applicatie van ijs (best verschillende keren per dag, gedurende 10-15minuten). Een steunverband of brace en voldoende rust zijn de andere basispijlers van de behandeling. Concreet betekent dit dat steunen binnen de pijngrenzen toegelaten is, maar dat lang staan of stappen best wordt vermeden. Deze behandeling wordt samengevat in het RICE principe (Rest, Ice, Compression and Elevation)

Soms zijn de pijnklachten zo uitgesproken, dat een korte periode van immobilisatie met een gipsspalk nodig is. Vaak denken patiënten, ten onrechte, dat ze hierdoor sneller of beter zullen herstellen. Een gips in de behandeling van een verstuiking dient enkel om de periode van hevige pijn door te komen.

Bij minder erge distorsies zullen de klachten binnen enkele dagen verdwijnen en is geen verdere behandeling nodig. Bij ernstigere letsels is kinesitherapie aangewezen en  zeker vóór loop-en springsporten worden hervat. De revalidatie omvat mobilisatie-, tonificatie en proprioceptieve oefeningen. Hiermee wordt de enkel terug soepel gemaakt, worden de spieren opnieuw aangesterkt en wordt de coördinatie van de spieren hersteld. Bij risicosporten zoals volleybal of basketbal is het soms aangewezen om tijdens het sporten een beschermende brace te blijven dragen, om nieuwe verstuikingen te voorkomen. 

Operatieve enkelstabilisatie

In zeldzame gevallen, blijven de enkelbanden, zelfs na adequate kinesitherapie, onvoldoende functioneren. Hierdoor blijft er instabiliteit van de enkel bestaan en

Bij deze patiënten kan dan een herstel van de enkelbanden worden uitgevoerd: hierbij worden de ligamenten zowel terug aangespannen als versterkt. Met een nieuwe operatie techniek gebruiken we een “internal brace” om de eigen gewrichtsbanden te verstevigen. Hierdoor kunnen we ook het revalidatie proces versnellen .Na deze ingreep, wordt de enkel gedurende 10 dagen geïmmobiliseerd in een gips, met nadien een brace en  intensieve kinesitherapie om de kracht terug te herstellen.