Hand

Breuken in de hand

Bij een val of slag op de hand, kan een van de botten van de hand breken. Afhankelijk van de precieze eigenschappen (open of gesloten, verplaatst of niet, …) van de breuk, zal de behandeling verschillen. Hieronder een kort overzicht. Breuken van het scaphoid worden owv hun aparte eigenschappen afzonderlijk besproken (springvinger).

Anatomie

Het skelet van de hand bestaat uit 27 botten; 8 handwortelbeenderen, 5 middenhandsbeentjes, 2 kootjes voor de duim en 3 voor elke vinger. Elk van deze botten kan bij een ongeval gebroken raken.

Overzicht van het skelet van de hand
Overzicht van het skelet van de hand

Diagnose

Vaak is de zwelling en de dwangstand duidelijk maar om een breuk in de hand vast te stellen is een radiografie van de hand nodig. Deze toont niet alleen welk bot precies gebroken is, maar ook of er verplaatsing van de verschillende stukken is.

Illustratie van een draaifout, waarbij de pink over de ringvinger draait bij het maken van een vuist. De reden hiervoor kan zijn dat de 2 stukken van een breuk in de pink gedraaid zijn ten opzichte van elkaar
Illustratie van een draaifout, waarbij de pink over de ringvinger draait bij het maken van een vuist. De reden hiervoor kan zijn dat de 2 stukken van een breuk in de pink gedraaid zijn ten opzichte van elkaar

Naast de radiografie is ook het klinisch onderzoek van de hand zeer belangrijk. Wanneer 2 stukken van een breuk in de hand gedraaid zijn tegenover elkaar, is dit soms moeilijk te zien op een radiografie. Dergelijke draaifout kan duidelijk worden wanneer de vingers onder of over elkaar draaien bij het maken van een vuist.

Klinische illustratie van een draaifout waarbij de gebroken ringvinger onder de middenvinger draait.
Klinische illustratie van een draaifout waarbij de gebroken ringvinger onder de middenvinger draait.

Behandeling

De meeste breuken in de hand kunnen zonder operatie behandeld worden. Afhankelijk van de precieze aard wordt een spalk of gipsverband aangelegd. Naast het skelet is de hand een complex geheel van gewrichtsbanden, pezen, spieren, bloedvaten en zenuwen. Al deze omliggende structuren kunnen bij een breuk in de hand beschadigd raken en het gevolg is dat de vingers gemakkelijk stijf worden. Om stijfheid te voorkomen zal de periode van gips of spalk steeds zo kort mogelijk gehouden worden en zal meestal vrij snel gestart kunnen worden met onbelast bewegen.

RX voor en na de operatieve behandeling van de gedraaide ringvinger breuk, waarvan hogerop een klinische foto getoond is.
RX voor en na de operatieve behandeling van de gedraaide ringvinger breuk, waarvan hogerop een klinische foto getoond is.

Wanneer de vingers onder elkaar duiken door een draaifout in de breuk (zie hierboven), wordt soms besloten om de breukstukken beter op hun plaats te zetten en te houden met een operatie. Afhankelijk van de breuk wordt dit met pinnetjes (deze worden achteraf verwijderd) of een klein plaatje met schroeven (dit mag in de meeste gevallen blijven zitten) gedaan. Dergelijke operatie gaat meestal door via een dagopname, waarbij u de dag zelf het ziekenhuis kan verlaten. Na de operatie wordt meestal een gipsverband aangelegd, dat dicht blijft tot op de controle raadpleging. Het precieze verloop van de verdere opvolging zal met u besproken worden voor u het ziekenhuis verlaat. Als u kinesitherapie nodig heeft, zal dit ten gepaste tijde voor u voor geschreven worden.

Radiografie van een patiënt waarbij een plaat en schroefjes nodig waren om de stukken van de breuk van het eerste middenhandsbeentje op de goede positie te plaatsen
Radiografie van een patiënt waarbij een plaat en schroefjes nodig waren om de stukken van de breuk van het eerste middenhandsbeentje op de goede positie te plaatsen
Radiografie van een patiënt waarbij een pinning van het tweede vingerkootje nodig was om de stukken van de breuk in de juiste positie te houden
Radiografie van een patiënt waarbij een pinning van het tweede vingerkootje nodig was om de stukken van de breuk in de juiste positie te houden

Complicaties

Bij elk letsel en elke operatie bestaat er een geringe kans op complicaties. De meest voorkomende verwikkelingen worden hieronder kort besproken. Als u hier vragen rond heeft, vragen wij u contact op te nemen met de raadpleging.

Stijfheid

  • Om stijfheid in de vingers na een breuk in de hand te voorkomen is het belangrijk dat u de richtlijnen voor de revalidatie strikt opvolgt. U wordt op regelmatige basis terug gezien op de raadpleging en het revalidatie programma wordt zo nodig bijgestuurd om stijfheid in de vinger zo veel mogelijk te voorkomen.

Algoneurodystrofie

  • Bij een dystrofie is er roodheid, zwelling, brandende pijn, verkleuring en stijfheid in de hand. De precieze oorzaak hiervan is niet duidelijk. Vaak gaat het om tijdelijke klachten, die een aanpassing in uw revalidatie vragen.

Wondproblemen

  • Na een ingreep in de hand kan een nabloeding, wondinfectie of vertraagde wondheling voorkomen.  Aangepaste wondzorg en eventueel antibiotica worden voorgeschreven.
RX na endomedullaire antegrade pinning van een boxersfractuur (breuk onder de kop van de 5de metacarpaal)
RX na endomedullaire antegrade pinning van een boxersfractuur (breuk onder de kop van de 5de metacarpaal)
RX van een hand waarbij 2 middenhandsbeenderen gebroken waren. Behandeling met plaat en schroeven na reductie.
RX van een hand waarbij 2 middenhandsbeenderen gebroken waren. Behandeling met plaat en schroeven na reductie.
RX van een hand waarbij het eerste handkootje gebroken was Behandeling met enkel 2 schroefjes na reductie.
RX van een hand waarbij het eerste handkootje gebroken was Behandeling met enkel 2 schroefjes na reductie.