Wanneer de pezen die de duim strekken en openen rond de pols ingekneld raken, spreken we over een Ziekte van De Quervain.
Wat is het?
De Quervain tendinitis (eigenlijk stenoserende tendovaginitis) is een aandoening die vooral voorkomt bij vrouwen van middelbare leeftijd (30-50 jaar). Het is een peesontsteking van enkele pezen van de duim, die lopen door een tunnel of peesschede op de overgang van pols naar de duim. Irritatie zorgt ervoor dat het weefsel dat de pees omgeeft (= synovium) gaat opzwellen en op die manier de peesschede vernauwt, zodanig dat de pezen er moeilijker kunnen doorheen glijden. Dit veroorzaakt op zijn beurt een vicieuze cirkel van nog meer irritatie en zwelling.
Wat is de oorzaak?
Vaak is een overbelasting de oorzaak van de irritatie van de weefsels. We zien een “De Quervain tendinitis” vaak bij jonge moeders, waarbij het verzorgen van de baby’s soms abnormale posities van de pols vereist en waarbij er ten gevolge van de zwangerschap een herverdeling van het lichaamsvocht plaatsvond. Ook zien we het frequenter voorkomen bij patiënten met inflammatoire gewrichtsaantasting (type rheumatoïde arthritis).
Wat zijn de klachten?
De belangrijkste klacht is pijn over de duimzijde van de pols (eventueel uitstralend naar de arm). De pijn kan langzaamaan verergeren, maar kan ook plots ontstaan. De pijn verergert bij het gebruiken van de hand of duim, maar is voornamelijk aanwezig bij het maken van een vuist, het grijpen en bij draaibewegingen van de pols. Daarbij komt vaak een zwelling over de duimzijde van de pols (eventueel een cystje).
Soms wordt er een schurend, crepiterend (te vergelijken met het door de sneeuw stappen) gevoel waargenomen wanneer de duim wordt gemobiliseerd. Een goede klinische test voor de arts is de test van Finkelstein: dit is een vuist maken met de vingers over de duim en vervolgens pols naar de pinkzijde toe buigen. De test lokt felle pijn uit die door de patiënt herkend wordt als zijn last. De patiënten klagen dikwijls ook over een voos gevoel ter hoogte van de rugzijde van de duim en de wijsvinger, dit door irritatie van een oppervlakkige (gevoels)zenuwtak van de radialiszenuw, die over de peesschede loopt.
Hoe stelt men de diagnose ?
Vaak volstaat een vergelijkende echografie.
Wat is de behandeling?
Niet-operatief
In het begin trachten we steeds de aandoening te behandelen zonder operatie (= conservatief):
- Aanpassen van de activiteiten: vermijd de bewegingen die U last bezorgen
- Gips of spalkje (meestal weinig effect)
- Inname van ontstekingsremmers
- Inspuiting met cortisone in de peesschede om de irritatie en zwelling te verminderen.
Operatief
Een operatieve behandeling is aangewezen bij mensen met zeer uitgesproken klachten en bij patiënten waarbij bovenstaande behandelingen niet geholpen hebben. De ingreep gebeurt via daghospitaal (dit wil zeggen ’s morgens opname en in de late namiddag wordt U door de chirurg ontslagen). De verdoving is lokaal, regionaal (enkel de arm) of algemeen, dit wordt door U in overleg met de anesthesist beslist.
Tijdens de operatie wordt de peesschede geopend (in een zogenaamde 'Z-plastie') en wordt het geïrriteerde weefsel en zwelling weggenomen, waardoor er opnieuw plaats voor de pezen wordt gecreëerd. De peesschede wordt nadien terug gesloten (in verlengde stand) zodat de pezen nadien mooi op hun plaats blijven, zonder in te knellen. Indien dit niet wordt gedaan is er immers het risico dat de pezen uit hun loge springen ('luxeren') bij plooien en strekken van de pols.
In principe mag U dadelijk beginnen met het bewegen van de pols en de vingers, behalve bij een uitgebreide ontsteking, waarbij we opteren voor een gipsverband gedurende 10 dagen. Het herstel verloopt in de meeste gevallen vlot, toch kunnen sommige patiënten, wat langer dan de anderen, last hebben van lichte pijn, zwelling of ongemak bij het bewegen. Meestal volstaan enkele kiné-beurten om ook deze mensen de normale activiteiten vlot te hernemen. Heel soms vermelden de patiënten een tijdelijke voosheid ter hoogte van de handrug, dit door het ecarteren (= het opzij houden van weefsels tijdens de operatie) van de zenuwtak. Dit herstelt zich na een tijdje vanzelf.
Wat te doen na de operatie?
Er wordt een gipsverband aangelegd voor de eerste 10-14 dagen. U dient de vingers goed te bewegen in het gips, om stijfheid en zwelling zo veel mogelijk tegen te gaan.
Na 10-14 dagen kan het gips verwijderd worden en kunnen ook de hechtingen verwijderd worden. Wij raden u aan om vanaf dan het litteken met een ontstekingsremmende zalf in te masseren, om overgevoeligheid te voorkomen. Na het verwijderen van het gips kan u zelf of onder begeleiding van een kinesist starten met oefentherapie, om de aangetaste pezen terug in conditie te krijgen. Onderstaande oefeningen kunnen u hierbij helpen.
Wat mag ik verwachten na de operatie?
De eerste weken na het verwijderen van het gips zult u merken dat u elke dag meer met uw hand kunt doen. Na 4 weken zijn zo goed als alle normale dagelijkse werkzaamheden weer mogelijk. Het litteken kan enkele maanden gevoelig blijven, littekenmassages met onstekingsremmende zalf kunnen dit verzachten. Sommige mensen vermelden een tijdelijke voosheid over de handrug, dit door het opzij houden van een gevoelszenuw tijdens de ingreep. Peesrevalidatie vraagt tijd, dus hou de oefeningen zeker 2 maanden vol.
Indien u koorts, toenemende zwelling, pijn of een lekkende wonde heeft, dient u steeds een arts raad te plegen.
Oefeningen
2 keer per dag voert u 3 sets van 15 herhalingen uit. Toenemende pijn tijdens het oefenen mag, enkel op voorwaarde dat deze de volgende dag terug genormaliseerd is.
Oefening 1
Start in een ontspannen positie, breng de duim met de andere hand naar boven, bied weerstand bovenop de duim, waarbij u na 5 seconden toelaat dat de duim zachtjes naar beneden zakt.
Oefening 2
Start in een ontspannen positie, breng de duim met de andere hand naar beneden, bied weerstand in de richting van de pijl, waarbij u na 5 seconden toelaat dat de duim zachtjes sluit.
