De meniscus is een belangrijke schokdemper in het menselijk kniegewricht. Elke knie heeft 2 meniscussen: één aan de binnenzijde en één aan de buitenzijde, respectievelijk de zogenaamde mediale en laterale meniscus. De meniscus is een halvemaanvormige structuur die bestaat uit een stug soort bindweefsel en op deze manier schokdempende eigenschappen vertoont. Aangezien veel van onze dagelijkse en sportieve activiteiten gepaard gaan met herhaaldelijke schokbelasting alsook met draai- en keer bewegingen, zal de meniscus geregeld beschadigd geraken. Een meniscusscheur is dan ook een zeer vaak voorkomend letsel. Het is van belang om een onderscheid te maken tussen enerzijds de meniscus scheuren die opgelopen worden in een plots 'ongeval' (traumatisch meniscusletsel) ten opzichte van de meniscus scheuren die kaderen in een veralgemeend slijtage proces van de knie (degeneratief meniscus letsel). Dit laatste type van meniscusscheur is extreem frequent, maar vaak veel minder symptomatisch dan de scheuren die acuut ontstaan en vergen ook een volledig andere aanpak.
Een acuut opgelopen meniscusscheur geeft vaak aanleiding tot hevige kniepijn hetzij aan de binnenzijde, hetzij aan de buitenzijde van het gewricht. Gezien de schokdempende functie van de meniscus zal zelf stappen maar uiteraard ook sporten of lopen pijn doen. In minder ernstige gevallen zal vooral het hurken en knielen gehinderd worden. Een bijzonder type meniscusscheur is de zogenaamde ‘hengselscheur' (‘bucket handle scheur’) waarbij een groot gedeelte van de meniscus afscheurt en omklapt zodat het inklemt tussen het kniegewricht. De knie is dan als het ware geblokkeerd en kan vaak slechts bijzonder moeizaam gestrekt of geplooid worden.
Diagnose
Sommige meniscusscheuren kunnen zeer eenvoudig gediagnosticeerd worden aan de hand van een gespecialiseerd klinisch onderzoek door uw arts. in sommige gevallen kan dan ook overgegaan worden tot behandeling zonder bijkomende onderzoeken. In vele gevallen echter zal een mri-scan of een arthro CT scan de diagnose bevestigen, en eventuele bijkomende letsels zoals kraakbeen defecten in het licht stellen.
Behandeling
De menselijke meniscus heeft een bijzonder slechte doorbloeding. Dit is de oorzaak dat een meniscusscheur, eens opgelopen, quasi nooit vanzelf geneest. Gelukkig zijn niet alle meniscus scheuren symptomatisch. De last die men kan hebben hangt vooral af van het type scheur en de lokalisatie ervan. Uiteraard spelen ook het lichaamsgewicht, de as van het been en de uitgevoerde activiteiten een rol. In vele gevallen gaat mijn dan ook trachten om de situatie te normaliseren zonder operatief in te grijpen, en dit met de hulp van kinesitherapie, steunzolen of een ontlastende kniebrace. Ook injecties kunnen vaak helpen. Als de meniscus echter blijvend last bezorgt, kan bij traumatische meniscusscheuren overgegaan worden tot operatieve behandeling (arthroscopische partiële meniscectomie) waarbij het ziek gedeelte van de meniscus op zeer precieze wijze wordt verwijderd. Dit type kijkoperatie is gelukkig licht, geschiedt meestal onder een ruggenprik en via dagziekenhuis. Het belangrijkste nadeel van deze ingreep ligt in het feit dat na deze procedure de knie blijvend een gedeelte van zijn natuurlijke schokdemping mist, hetgeen aanleiding kan geven tot vervroegde slijtage of overbelastingsklachten. Dit is de reden waardoor bij meniscusletsels die ontstaan in het kader van slijtage (‘degeneratieve’ meniscusletsels), deze behandeling dan ook niet aangewezen is.
Meniscushechting
In een eerder zeldzaam aantal gevallen kan een bepaald type van acuut opgelopen meniscusscheuren terug gehecht worden (meniscushechting). Uw arts bespreekt deze mogelijkheid steeds met u voor de operatie, want een meniscushechting behelst een veel langere revalidatie dan een eenvoudige meniscus wegname. Er gaat ook steeds een periode van steunverbod mee gepaard. Jammer genoeg genezen meniscushechtingen slechts in maximaal 8 op de 10 gevallen, waardoor dus soms later nog een heringreep nodig is.