Beenderige letsels/breuken

Radiuskopfracturen

Een breuk of fractuur van de radiuskop is een zeer veel voorkomende breuk, welke vooral ontstaat door een val op de uitgestrekte hand. De radiuskop is in het ellebooggewricht het botje wel rotatie toelaat, meer dan plooien en strekken. Niet zelden gaat deze breuk gepaard met een breuk van het scaphoid beentje in de pols.

Diagnose

Heel veel pijn in de elleboog is klassiek. Door opzetting van het gewricht met bloed, kan vaak de extensie (= het strekken van de elleboog) beperkt zijn. Klinisch is er duidelijke drukpijn op de radiuskop. Buigen en strekken van de elleboog levert weinig pijn op, het is voornamelijk het draaien van de arm die pijn uitlokt. Een gewone RX volstaat. Indien een complexe breuk gezien wordt kan een CT bijkomende informatie bieden.

Behandeling

De meeste radiuskopfracturen zijn weinig of niet verplaatst en kunnen conservatief worden behandeld. Deze bestaat uit 10 dagen ellebooggips en dan vrije mobilisatie binnen de pijngrenzen. Vaak is het aangewezen om het bloed uit de elleboog te aspireren. Dit werkt enorm pijnstillend (de druk is weg) en voorkomt het ontstaan van verstijving door adhesie van het kapsel aan de gewrichtsoppervlakken en omliggende spieren ( voornamelijk brachialis).

Een indicatie tot operatief ingrijpen is een duidelijke trapstand in het gewricht of een breuk welke 20 % van het gewrichtsoppervlak omvat. Hoe langer hoe meer beschouwen we zelfs geringe verplaatsing een indicatie om het botje (en aldus het gewricht) volledig anatomisch te herstellen. Als het enkel om een deel van het gewricht gaat dat is afgebroken, kan dit met een (gecannuleerd) schroefje worden gefixeerd.

Is de breuk complexer, dan wordt best een plaatje gebruikt om het geheel te stabiliseren. Is de breuk te complex om te reconstrueren, dan gaat men best over tot het plaatsen van een radiuskopprothese. Een complexe radiuskopfractuur is vaak uiting van een zwaar ligamentair letsel aan de binnenzijde van de elleboog. Men moet hierop bedacht zijn. Het effect van fixatie van de radiuskop is vaak voldoende, zodat ligamentair herstel daarom niet direkt is aangewezen. Blijft de elleboog echter instabiel dan stelt zich wel een indicatie tot herstel van het ligament.

 

Een aandoening waarop men bedacht moet zijn is het zogenaamde Essex-Lopresti letsel. Dit houdt in dat naast een breuk in de radiuskop, ook het interosseus membraan tussen de twee onderarm beenderen en de ligamenten van het distale radio-ulnaire gewricht gekwetst zijn. In deze gevallen is een mooi herstel van de radiuskop belangrijk met een immobilisatie van de pols in een ellebooggips in maximale supinatie. Eventueel dient de pols te worden gepind of het TFCC in de pols te worden gehecht. Voor een verwijderen van de radiuskop is hier zeker geen plaats!